Yaban

KİTABIN ADI : YABAN
KİTABIN YAZARI : YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU
YAYIN EVİ : İLETİŞİM YAYINLARI
BASIM YILI : 1990



1. KİTABIN KONUSU : , Milli Mücadele Dönemi’nde köylü ile aydın arasındaki kopukluk ve fark anlatılır.
2. KİTABIN ÖZETİ :
Romanda ana konu,bir Türk aydınının Kurtuluş Savaşı dönemindeki köy gerçeğiyle karsi karşıya gelmesidir.
Romanın kahramanı Ahmet Celal’dir.Çanakkale’de savaşta bir kolunu
kaybetmiş ve savaştan gazi olarak kurtulmustur.Ama savaş sonrası
yapayalnız kalmıştır.Bunlara bir de İstanbul’un işgali eklenince, hizmet
eri olan Mehmet Ali’nin köyüne gitmeye karar verir.İstanbul’un işgali
sonrasında gerçekleşen olayları takip ederek, köylülere durumun
önemini ve ciddiyetini anlatmaya çalışır.Ancak köylüler Salih Ağa’ya
çok baglıdır ve onun etkisinde kalarak Ahmet Celal’i ciddiye
almazlar.Bu nedenle Ahmet Celal, köyde aradıgı ilgiyi ve yakınlıgı
bulamaz.
Olaylar Ahmet Celal’in cephesinden böyle görünürken, köylüler
için daha farklıdır.Onlar savaşın ciddiyetini anlayamamiştır.
Onlara göre Ahmet Celal bir yabandır.Onlarin dünyasından uzak
biridir.Zaten ilk bakışta konuşması, davranışları,giyimi,
düsünceleri ve olaylara yaklaşımı köylülerden çok farklıdır.Örneğin her gün
traş olması, devamlı dişlerini fırçalaması,geceleri kitap okuması
ve buna benzer davranışları köylülere garip gelmektedir.Bu nedenle
acılarını unutmak için geldiği bu köyde, olaylar umduğu gibi
gelişmemiştir.
Ahmet Celal bir aydın konumundadır ve ilk defa Türk köylüsüyle karşılaşmıştır.
Ancak köyde karşılaştığı manzara onu çok şaşırtmıştır. Öncelikle yoksulluk ve cahillik vardır.Bunların bir sonucu olarak da
bazı insanların emellerine alet olmaktadirlar.Herkes Salih Ağa’nın etkisindedir.Onun her dediği yapılmaktadır.Hatta yıllarca emek verdiği
hizmet eri Mehmet Ali bile gelişen bazı olaylarda subayı Ahmat Celal’i
değil,Salih Ağa’ya inanmiştir.
Bütün bunlarla beraber, Ahmet Celal köyde yapayalnız da degildir.
Mehmet Ali’nin annesi Zeynep Kadın ile kardeşi İsmail, Ahmet Celal’in
güvendiği dostlarıdır.
Olayların böyle gelişmesi Ahmet Celal’i kaçınılmaz bir bunalıma
sürükler.Bir gün rahatlayıp sıkintılarını unutmak için dolaşmaya çıkar
ve komşu köyün kızı Emine’ye aşik olur.Ancak İsmail Emine’yi
Ahmet Celal’in elinden alınca Ahmet Celal iyice umutsuzluğa
sürüklenir. Ahmet Celal,Kurtulus Savaşi’nın önemini köylüye
anlatmaya devam eder; ancak köylüler baskalarının etkisindedir ve ona
inanmamaya devam ederler.Bunları bir aydın gözüyle görüp
yorumlayan Ahmat Celal, aydın ile cahil arasındaki uçurumu farkeder.
Anadolu halkının asırlar boyunca ne kadar ihmal edildiğini kendi
gözleriyle görür.Tabii bütün gözlemlerini anı defterine yazmayı da
ihmal etmez.Köyde bu olaylar olurken, Kurtuluş Savaşi da iyiden iyiye
alevlenmis ve köylüler Ahmet Celal’in anlatmaya çalıştığı gerçekleri
yaşamak zorunda kalmiştir.Yunanlılar onların köyünü de basmiştır.
Köylüler dereye kaçarak gizlenmeye çalışmıştır.Ancak düşman onları
yakalar ve köy meydanına getirir.Ahmet Celal, bir anlık kargaşadan
yararlanıp Emine’nin elini tutar ve ikisi koşmaya başlarlar.Düşman
arkalarından ateş açar ve onları yaralar.Ayrıca tüm köy halkı düşman
tarafından öldürülür.Köyün mezarlığına kadar ancak gelirler.Orada sabaha
kadar bekleyip sonra yola çıkmaya karar verirler;ancak Emine’nin yarası
ağırdır ve devam edemez.Ahmet Celal anı defterini Emine’ye verir ve
herseyini bırakarak yeni ve bilinmeyen bir hayata adım atar.

3. KİTABIN ANA FİKRİ : Anadolu halkının asırlarca unutulduğu,
cahil kaldığı,inkılaplara karşı çıkan gericilerin yarattiğı düzensizliğin artık
görülmesi gerektiği gerçekleridir.

KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRMESİ :
AHMET CELAL:Çanakkale’de kolunu kaybettikten sonra Mehmet
Ali’nin köyüne yerlesir.Köyde yasadığı sorunları yenmeyi başaran
güçlü bir karakterdir.Aydın bir karakterdir.Kurtuluş Savaşı’nı
yakından takip etmiştir.Romanda karamsarlığı dikkat çeker.Romanda
Kurtuluş Savaşı’na karşı duyarlı oluşu dünya görüşüne baglı olarak
verilir.
SALİH AĞA :Köyün agasıdır ve oldukça zengindir.Çok kurnaz biridir.
Çıkarları uğruna düşmanla işbirliği yapar.Köylüyü düşman karşısında
çaresiz bırakır.
MEHMET ALİ: Dört yıl Ahmet Celal’in yanında kalmıştır;ama köye
geldiğinde yine eskisi gibi davranmaya, Ahmet Celal’den uzaklaşmaya
ve köylü gibi davranmaya baslamistir.
BEKİR ÇAVUŞ: Aslında tipik bir köylüdür.O da digerleri gibi cahildir.
Düşünce yapısı diger köylülerle aynıdır.
EMİNE: Romanda Türk kızını simgeler.Ahmet Celal’e yakınlık göstermiştir.
İsmail ile evlenmiştir.Ahmet Celal ile evlenmemiştir; çünkü köylülerin
etkisinde kalarak Ahmet Celal’i yaban olarak benimsemiştir.
ŞEYH YUSUF: Her yıl belirli zamanlarda köye gelerek köylüleri
düşünceleriyle etkilemiştir.Zehirli düsünceleriyle köylünün Ahmet Celal’e inanmasını engellemistir.





KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER : Roman daha çok o zamanların
aydın diliyle yazılmıştır.Bir anı defterinden yararlanılarak yazılması bu
sonuçta etkili olmuştur.Konu olarak ise Kurtuluş Savaşı yıllarında köylü
ile aydın kesim arasındaki derin uçurum, gericiliğin yarattığı düzensizliği görmemiz açısından güzel bir örnek teşkil etmektedir.

KİTABIN YAZARI HAKKINDA BİLGİ :

Yirminci yüzyil edebiyatının büyük romancısı 27 Mart 1889’ da Kahire’ de
doğdu.Kurtuluş Savaşi yıllarında Anadolu’ya geçti.Emekliye ayrılınca
verimli bir yazı hayatına başladı.Yazarlığını sürdürürken 13 Aralik 1974’te
Ankara’da öldü.Yazar, eserlerinde Türk toplumunun, Tanzimat’tan
Atatürk Türkiye’si dönemine kadar olan yasantısını anlatan hikaye,makale
ve romanlar yazmıştır.
Eserleri:
Hikaye: Bir Serencam,Rahmet, Milli Savaş Hikayeleri.

Roman: Yaban, Kiralık Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Ankara, Bir Sürgün,Hep O Şarkı.

Mensur Şiirler: Erenlerin Bağından, Okun Ucundan.

Anı: Zoraki Diplomat, Anamın Kitabı, vatan Yolunda.

Monografi: Atatürk, Ahmet Haşim,