Mai ve Siyah

KİTABIN ADI MAİ VE SİYAH
YAZARI HALİT ZİYA UŞAKLIGİL
YAYIN EVİ İNKILAP AKA
BASIM YILI 1982 İSTANBUL

1.KİTABIN KONUSU:
Babasının ölümünden sonra,ailenin geçimini sağlamak zorunda kalan,hayatın yükü karşısında ezilen,kurtuluş yolları arayan,çoğu zaman yalnız olan bir insanı konu almaktadır.
2.KİTABIN ÖZETİ:
Ahmet Cemil Mülkiye’de öğrencidir.Okulu bitirdikten sonra kız kardeşinin ve annesinin geçimini sağlamak zorunda kalır.Çünkü babası ölmüştür.Bunun için elinden fazla birşey gelmemektedir.Bir ara okulu bırakmayı düşünür.Daha sonra bu kararından vazgeçer.Edebiyata özel bir ilgisi vardır.Bu ilgisinden ve geçim sıkıntısından dolayı kitap çevirileri yapar.Zengin aile çocuklarına özel ders verir.Mirat-I Şuun gazetesine roman çeviricisi olarak işe girer.Hayatı az çok düzene girer.Bu arada okulunu da bitirir.Boğaz’ın mavi sularına bakarak,çeşitli hayeller kurar:
Büyük bir edebiyatçı olmak ister.Yakın arkadaşı Hüseyin Nazmi’nin kız kardeşi Lamia’ya ilk gördüğünde aşık olur ve onunla evlenmek ister.Kız kardeşi İkbal’in mutlu bir evlilik yapmasını ister.Zengin olmak,annesini ve ailesini rahat bir ortamda yaşatmak ister.
Çalıştığı gazetenin sahibinin oğlu Vehbi Efendi,Ahmet Cemil’in kız kardeşi İkbal’le evlenir.Kardeşini mutlu görmek hevesiyle güzel bir düğün yapar.Vehbi Efendi çok kaba,durmadan içen küstah bir heriftir.Öyle alçak bir kimsedir ki karısı İkbal’in hamile olduğu sıralarda başka kadınlarla gönül eğlendirir.Karısına düşünmeden öyle bir tekme atar ki çocuğunun düşmesine neden olurAhmet Cemil bu adiliklere daha fazla dayanamaz ve kız kardeşini kendi evine götürür.Ona itinayla bakmasına rağmen ,İkbal bir süre sonra ölür.Bu durum Ahmet Cemil’in ilk hayalinin yıkılışı olmuştur.
Vehbi Efendi ile arası açılır ve işten kovulur.Yakın arkadaşı Hüseyin Nazmi dış işlerinde bir görev alarak Avrupaya gideceğini söyler.Ahmet Cemil bir gün onu ziyarete gider.Bir aya kadar memleketten ayrılacak olan Hüseyin Nazmi,sevineceğini sanarak Ahmet Cemil’e Lamia’yı evlendirecekleri haberini verir.Böylece ikinci hayali de suya düşer.Bütün bu olaylar Ahmet Cemil’I derinden etkiler.Bütün ömrünü koyduğu şiirleri bir an bile duraksamadan ocağa atıp yakar.Büyük edebiyatçı olma hayali de böylece sona erer.
Nihayet,dertli anasını da yanına alarak Anadolu da bir yere kaymakamlık yapmak üzere gider.İstanbul’dan uzaklaşırken bir zamanlar mavi renkte gördüğü boğaz,ona artık simsiyah görünür.Çünkü hiç bir hayalini gerçekleştirememiştir.
4.KİTABIN ANA FİKRİ:
Hayatta her zaman her şey olabilir.Kurulan hayaller gerçekleşmedi diye hayata küsmenin ve bazı şeylere kin ve nefret duymanın anlamsız olduğudur.
5.KİTAPTAKİ OLAYLAR VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Ahmet Cemil,sağlam,mantıklı, ve güçlü bir kişilik yansıtmaz.Kurmuş olduğu hayellerin birer birer yıkılması bu yüzdendir.Vehbi Efendi ise kaba,durmadan içen küstah biridir.Nazmi Efendi ise servet ve onur sahibi bir babanın oğlu,geçim kaygısı olmayan biridir.Olaylar akıcı ve birbirine bağlıdır.
6.KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER:
Eser ilk kez Servet-I Fünün Dergisinde tefrika edilerek yayımlanmıştır.İlk basıldığında dili ağır ve anlaşılması zordur.Fakat 1940’tan sonraki basımlarda dili,yazar tarafından sadeleştirilmiştir.Bu şekliyle kitap çok akıcı ve anlaşılırdır.
7.KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BİLGİ:
İstanbul’da doğdu.İstanbul’da başladığı öğrenimini İzmir’de tamamladı.Fransızcayı Mechitaristes adlı bir Fransız lisesinde öğrendi.Öğretmenlik yaptı.Çeşitli memurluklarda bulundu.Edebiyat hayatına 1884’te atıldı.Kısa sürede ün yaptı.Geniş bir kültüre ve bilgiye sahipti.Daha küçük yaşlardayken Fransız yazarlarını okumuş,roman sanatının bütün inceliklerini öğrenmişti.Servet-I Fünün edebiyatının nesir alanında en güçlü kalemi oldu.Türk edebiyatının en büyük romancısı olarak kabul edildi.Hikayelerinde daha çok halk tabakasına inmiş,halkın yaşayışını konu olarak seçmiştir.Eserlerinde ruh çözümlemesine ve gözleme çok önem verir.